Mini-hackaton, maxi-impact

Vorige week was er weer een online Duurzaam Café, waarin twee collega’s vertelden over hun duurzame initiatieven in het werk. Afgelopen jaar leerden we al over hackathons, buitenonderwijs, creatieve werkvormen, duurzaamheid in de mode... en deze keer doken we in de wereld van groene zorg.

Kim Zantinge (docent Omgangskunde) en Annemiek Brandsma (docent Nederlands) van de werkgroep Groene Zorg bij de opleiding Verpleging & Verzorging namen ons mee in hun zoektocht om de zorgopleidingen bij Firda groener te maken.

Een grote inspiratiebron voor Kim was het boek Groene Planeet, Groene Zorg, waarin de paradox scherp wordt neergezet: de zorg wil mensen beter maken, maar produceert tegelijk zoveel afval dat het onze gezondheid juist schaadt.

Ook indrukwekkend: het filmpje van kunstenaar Maria Koijck, waarin ze laat zien hoeveel afval er overblijft na haar borstkankeroperatie (waar ze gelukkig goed van hersteld is).

De vraag die Maria stelt: Kan het ook anders?

De vraag die de werkgroep Groene Zorg zich stelde: Hoe kan het anders?

Kim deed vanuit haar masteropleiding onderzoek naar duurzaamheid in de zorg. Rond de tijd van de fusie van de zorgteams (VPVZ) — een intens transformatieproces — zag zij een kans om duurzaamheid een plek te geven binnen het curriculum. Samen met twee teams deed ze, met behulp van de Design Thinking-methodiek, onderzoek naar duurzame thema’s in de zorg.

Hieruit kwamen vier belangrijke ideeën n.a.v. van de Green Deal Duurzame Zorg 3.0: een challenge over voedselverspilling, een afval leerlijn, een integrale opdracht feiten en fabels over medicatie en een project over onze wegwerpmaatschappij.

Dankzij een enthousiaste teamleider die ruimte gaf, ontstond er een werkgroep Groene Zorg en die ging aan de slag met de vraag: Hoe bereiken we studenten met deze thema’s?

Het antwoord voor leerjaar 1: de Groene Zorg Mini Hackathon.

Vier lessen over afval — maar dan anders. Transformatief onderwijs in actie.

Heel in het kort:

• Les 1: in de sporthal legden studenten al het afval uit van de opleidingen van de afgelopen tijd en kleedden daarmee paspoppen aan Letterlijk zichtbaar maken.

• Les 2: bronnen mijnen uit het werkveld en brainstormen over oplossingen

• Les 3: maken van een prototype en/of presentatie.

• Les 4: een tentoonstelling, met feedback door mensen uit het werkveld.

  
  

En ja, transformatief was het. Studenten vonden het in het begin ongemakkelijk: werken met afval? Getsie. Veel weerstand.

Een desoriënterend dilemma: Hoe moet dit? Ik snap het niet! Maar juist dat moment, waarin het even schuurt, is goud waard. Want wat er vervolgens gebeurde, was bijzonder. Kijk dan: poppen met rokjes van handschoenen, schoenen van spuugbakjes... je verzint het niet. Maar de studenten wel.

Door de kracht van Design Thinking, samenwerking en de urgentie van de vraag uit het werkveld (wat moeten we met al dat afval?), ontstonden ideeën en oplossingen die zelfs het werkveld verrasten: laaghangend fruit wat gelijk kan worden toegepast.

Ook voor docenten was het even schakelen. Zo’n mini-hackaton vraagt om loslaten van controle, zekerheden. Dat je de basis goed neerzet en daarna veel meer op het proces vertrouwt. Weten dat je zaadjes plant. Vertrouwen dat er iets groeit.

Wij vonden het prachtig. En inspirerend.

Zo’n mini-hackathon kun je natuurlijk op allerlei manieren inzetten. Zelf kreeg ik meteen ideeën voor de opleiding Interieur Design: als start van een schooljaar, een leertraject, of gewoon als lessenserie.

Vragen over de mini-hackaton? De werkgroep Groene Zorg van verpleging en Verzorging Leeuwarden Zuid helpt je graag op weg!